حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال در سومین گفت وگوی خود  با خبرنگار خبرگزاری حوزه، درباره جامعه سازی از نظر قرآن کریم به نظریه ولایت فقیه اشاره کرد و  گفت: در این باره لازم است به روایت مقبوله حنظله که در کتب روایی، بحار و در اصول کافی ج ۱ ص۸۶ حدیث ۱۰ آمده  اشاره کنم. این روایت را مرحوم کلینی نقل کرده اند، در روایت آمده است « محمد بن یحیی، عن محمد بن الحسین، عن محمد بن عیسی، عن صفوان بن یحیی، عن داود بن الحصین، عن عمر بن حنظلة قال: سألت أبا عبد الله علیه السلام عن رجلین من أصحابنا بینهما منازعة فی دین أو میراث فتحاکما إلی السلطان و إلی القضاة أیحل ذلک؟ قال: من تحاکم إلیهم فی حق أو باطل فإنما تحاکم إلی الطاغوت، وما یحکم له فإنما یأخذ سحتا، وإن کان حقا ثابتا له، لأنه أخذه بحکم الطاغوت، وقد أمر الله أن یکفر به قال الله تعالی: " یریدون أن یتحاکموا إلی الطاغوت وقد أمروا أن یکفروا به".

 در این روایت عمربن حنظله می گوید از امام صادق(ع) در مورد دو نفر از شیعیان که منازعه ای در طلب یا ارثی بینشان ایجاد شده بود و این ها این منازعه را نزد سلطان و حاکمان سلطان برده اند، آیا این کارشان درست است، حضرت فرمود کسی در منازعه به سلطان و حاکمان سلطان مراجعه می کند چه در حق و باطل باشد، این مراجعه به طاغوت است و در  این مراجعه ،گویا کار خلاف مرتکب شده است اگر چه آنچه که قضات سلطان حکم کنند حق او باشد، اما این مراجعه به طاغوت و قضات طاغوت خلاف شریعت است.

این استاد حوزه اظهار داشت: بعد فرمود، این مراجعه به طاغوت در قرآن از آن نهی شده است. خدا امر کرده این مراجعه به طاغوت صورت نگیرد و امام به آیه« یریدون أن یتحاکموا إلی الطاغوت و قد أمروا أن یکفروا به»؛ استدلال کردند و فرمودند، بعضی ها مراجعه به طاغوت می کنند و این در حالی است که امر خدا عدم مراجعه به طاغوت است، چرا که این مسئله موجب تقویت طاغوت است. عمربن حنظله دوباره سوال کرد، اگر این نظر شما است پس در دعوا به چه کسانی مراجعه کنند، قلت: فکیف یصنعان؟ قال: ینظران [إلی] من کان منکم ممن قد روی حدیثنا و نظر فی حلالنا و حرامنا و عرف أحکامنا فلیرضوا به حکما فإنی قد جعلته علیکم حاکما فإذا حکم بحکمنا فلم یقبله منه فإنما استخف بحکم الله و علینا رد والراد علینا الراد علی الله وهو علی حد الشرک بالله.

وی عنوان کرد: قلت: فإن کان کل رجل اختار رجلا من أصحابنا فرضیا أن یکونا الناظرین فی حقهما، واختلفا فیما حکما و کلاهما اختلفا فی حدیثکم؟

حضرت فرمود« افراد جامعه ما نگاه کنند ببیند چه کسی از شیعیان عارف و عالم به مباحث ما است و احکام و معارف ما را بشناسد. شیعیان از بین خودشان عالمان و عارفان به احکام و شریعت را پیدا کنند و حَکَم قرار دهند. ما آن علمایی که عارف به احکام و شریعت باشند بر شیعیان حاکم قرار دادیم. بعد حضرت فرمودند، اگر آن عالم به احکام و شریعت حکمی کرد و مردم و شیعیان آن حکم را نپذیرفته اند، این کوتاهی در حکم خدا است و کسی که حکم ما را نپذیرد حکم ما را رد و ما را نپذیرفته است و کسی که به حرف عالم و عارف به مباحث، پشت کند به مباحث ما پشت کرده و نهایتا به خدا پشت کرده است. شیعیان اگر حرف عالمان به معارف را نپذیرند در مسیر شرک قدم برداشته اند.

این استاد حوزه بیان داشت: دوباره ابو حنظله سوال کرد« اگر شیعیان هر کدام عالمی را سراغ داشته اند و این عالمان به کلام و حدیثی از شما استناد کردند و این کلمات مختلف بود اینجا وظیفه چیست؟ امام فرمود اگر دو عالم و فقیه دو تا نظر خاصی داشته اند، باید دید کدام اعدل و عدالتش بیشتر است. کدام استنباط فقهی اش قوی و کدام در نقل حدیث بیشترین تلاش در حفظ حدیث و کدام تقوایش بالاتر است. آن کسی که عدل، صداقتش، تقوا و استنباطش قوی باشد آن را بگیرید و دیگری را رد کنید.

حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال گفت: دوباره سال کرد این دو عالم هر دو عادل و قابل قبول بین شیعیان هستند و هیچ کدام برتری بردیگری ندارند اینجا چه کنیم؟ امام فرمود، اگر این دو عالم هر کدام نظری دادند ببیند این دو نظر با کدام نظر مشهور فقهاء یکی است همان نظر را بگیرید و دیگری را ترک کنید.

رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه افزود: بعد حضرت فرمود امور به سه شکل وجود دارد « وَ إِنَّمَا الْأُمُورُ ثَلَاثَةٌ أَمْرٌ بَیِّنٌ رُشْدُهُ‏ فَیُتَّبَعُ‏ وَ أَمْرٌ بَیِّنٌ غَیُّهُ فَیُجْتَنَبُ وَ أَمْرٌ مُشْکِلٌ یُرَدُّ عِلْمُهُ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِه...» قال رسول الله صلی الله علیه وآله: حلال بین وحرام بین وشبهات بین ذلک، فمن ترک الشبهات نجا من المحرمات و من أخذ بالشبهات ارتکب المحرمات و هلک من حیث لا یعلم. قلت: فإن کان الخبران عنکما مشهورین قد رواهما الثقات عنکم؟قال: ینظر فما وافق حکمه حکم الکتاب والسنة و خالف العامة فیؤخذ به ویترک ما خالف حکمه حکم الکتاب والسنة و وافق العامة.

حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال گفت: همانا امور بر سه گونه است امری که درست و حق بودنش روشن است باید پیروی شود و امری که ناحق و گمراه بودنش روشن است بایداز آن اجتناب شود و [سوم] امر مشکلی که باید به خدا و رسولش برگردد، رسول خدا(ص) فرمود: حلالی است روشن و حرامی است روشن و در بین این دو شبهاتی هم هست، هرکه مورد شبهه را ترک کرد از محرّمات نجات یافته است و هرکه آن را اخذ کرد در نتیجه مرتکب حرام شود و ندانسته هلاک گردد.

این استاد حوزه ادامه داد: عمر می گوید گفتم اگر هر دو روایت از شما مشهورند و هر دو را رجال موثّق از قول شما نقل کرده‌اند؟ [آن وقت چه؟ فرمود: توجه شود هرکدام با قرآن و سنت موافق است و با عامه [یعنی غیر شیعه] مخالف است به آن عمل شود. آنکه حکمش برخلاف قرآن و سنت و موافق با عامّه است ترک شود.

وی اظهار داشت: این روایت انسان را متوجه این نکته می کند که در زمان غیبت حضرت ولی عصر(عج) ما مواجه با عالم اعدل از فقها و اورع و  افضل از فقها هستیم و باید به آنها مراجعه کنیم، افضلیت مال این فقیه است. فقیهی که در همه زمینه ها بتواند جامعه را به سمت صلاح و رستگاری هدایت کند. در این روایت تأکید بر اعدل و افقه و اورع از علما است.

حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال گفت: وقتی جامعه اسلامی توانسته یک فرد از علما و فقها را انتخاب و او را حکم قرار دهد، این فرد ولی فقیه از سوی امام معصوم(ع) است. اگر او رد شود آنها ما را رد کرده اند و این شرک است و جامعه اسلامی باید اعدل و افقه از فقها و اعلم فقها و شایسته ترین فقیه  در همه امور و شئونش را پی گیری کند. محور جامعه آن فقیه عالم با تقوا است. این تئوری بود که امام راحل براساس این روایت استنباط کرده اند.

رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه افزود: امام راحل با نظریه ای که داده اند مردم سالاری دینی با محوریت ولایت فقیه را برای جامعه سازی معرفی کردند و بنیان نظام اسلامی را  بر این ایده و فرضیه شرعیه بنا گذاشته اند. این ایده را امام راحل به عنوان طرح مردم سالاری دینی عملیاتی کردند.

وی عنوان کرد: نظام جامعه اسلامی با رأی ۹۹ درصد مردم انتخاب شد. نظامی که بر دو محور اسلامی و نظریه ولایت فقیه است. پس اولین محور راهبردی جامعه سازی اسلامی، مردم سازی دینی با محوریت ولایت فقیه است که این ولی فقیه براساس آنچه را که از اهل بیت(ع) و حتی براساس آن حدیثی که مرحوم کلینی در بحار نقل می کند که حتی شخص امام زمان(عج) این ولی فقیه و عالم جامع الشرایط را از سوی خود برای نشر معارف دینی و حاکمیت اسلام به طور عام منصوب کرده است.

این استاد حوزه اظهار داشت: بنابراین، ایده مردم سالاری دینی، اولین راهبرد جامعه سازی اسلامی است که اگر غیر از این عمل شود حرکت جامعه اسلامی دچار اعوجاج خواهد شد.

وی بیان داشت: انقلاب هایی که به وقوع پیوسته و غالبا در طول تاریخ و غیبت کبری به سرانجام درستی نرسیده چون ایده نظریه ولایت فقیه در آن وجود نداشته است.

حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال گفت: اما اگر جامعه ای با رأی آن مردم و با محوریت ولایت فقیه اداره شد، این جامعه می تواند اولین حرکت خودش را براساس جامعه سازی طی کند .

۳۱۳/۴۰